Norweskie pancerniki obrony wybrzeża
Przemysław Federowicz
część I

Aktualizacja: 01.01.2004

Magazyn Okręty Wojenne Nr 4/2003 (60)
Jezyk: polski

Streszczenie: Pierwszy mój artykuł traktujący o norweskich pancernikach obrony wybrzeża Tordenskjold, Harald Haarfagre, Norge, Eidsvold oraz Bjorgvin i Nidaros. Artykuł zawiera genezę powstania, dane taktyczno - techniczne (kadłub, siłownia, wyposażenie, uzbrojenie itd). Ilustrowany jest 3 rysunkami oraz zdjęciami. W kolejnej części znajdą się losy poszczególnych okrętów do 1940 roku a także już jako niemieckie pływające baterie przeciwlotnicze Nymphe i Thetis.

Zobacz także:
Druga część artykułu o Norweskich Pancernikach
Fotografia pancernika Norge- okładka magazynu "OW"

Fragment artykułu:
Koniec XIX wieku przyniósł wiele zmian we flotach wojennych państw skandynawskich. Od 1889 r. rozpoczęto modernizację norweskich sił zbrojnych. Główny nacisk był skierowany na obronę wybrzeża. Jej podstawowymi elementami miały stać się pancerniki obrony wybrzeża, kontrtorpedowce, torpedowce, kutry torpedowe, okręty dozorowe oraz nadbrzeżne systemy obronne. W 1890 r. zamówiono w stoczniach angielskich 4 pancerniki1 obrony wybrzeża oraz zlecono budowę kilkunastu mniejszych jednostek w stoczniach krajowych. Program rozbudowy sił zbrojnych był analogiczny jak w Szwecji, państwie związanym z Norwegią unią personalną, gdzie już w 1886 r. do czynnej służby wszedł pierwszy pancernik Svea 2. Kolejne okręty tej klasy Göta i Thule znalazły się w służbie kolejno w latach 1891 i 1893 roku. Czwartym okrętem tej klasy był pancernik Oden 3, który wszedł do służby w 1897 roku. Okręt ten stał się podstawą do projektowania norweskich okrętów obrony wybrzeża.
Pierwsze norweskie okręty tej klasy miały posiadać zdecydowanie mniejszą siłę ognia od swojego pierwowzoru. Kaliber dział artylerii głównej liczył 209 mm4 (Oden miał działa kalibru 254 mm). Schemat uzbrojenia artylerii średniej kalibru 120 mm oraz systemy torpedowe pozostały bez większych zmian, podobnie jak kształt kadłuba oraz nadbudówek. W latach 1895/1896 rząd norweski przekazał Marynarce Wojennej (KNM - Kongelige Norske Marine) 10 milionów koron norweskich, z tego 8,5 miliona zostało przeznaczonych na budowę dwóch pierwszych pancerników. Umowę na ich budowę podpisano z doświadczoną stocznią angielską Armstrong w Newcastle (Elswick Works) nad rzeką Tyne. Prace stoczniowe ruszyły w 1896 roku. Okręty otrzymały nazwy Harald Haarfagre oraz Tordenskjold. Pierwszy na część pierwszego króla i założyciela państwa norweskiego w 900 roku. Drugi na cześć Petera Jansena Wessela Tordenskjolda (1690-1720), największego dowódcy floty Królestwa Danii i Norwegii. Okręty otrzymały kolejno numery stoczniowe 648 i 649.
Wodowanie pancernika Harald Haarfagre odbyło się 4 stycznia 1897 roku. Niedługo potem 18 marca 1897 r. zwodowano pancernik Tordenskjold. Po ukończeniu prac wyposażeniowych oraz próbach morskich, okręty przybyły do Norwegii kolejno 25 grudnia 1897 i 16 maja 1898 roku.