Schnellbooty w północnej Norwegii
Przemysław Federowicz

Aktualizacja: 05.09.2005

Magazyn: Okręty Wojenne Nr 5/2004 (67)
Jezyk: polski

Streszczenie: Artykuł o mało znanej historii służby niemieckich kutrów torpedowych w północnej Norwegii w latach 1941-1943. Przebywały tam wówczas okręty 8 i 6 flotylli, okręty bazy Hernosänd, Adolf Lüderitz, Tanga oraz Tsingtau. Artykuł jest ilustrowany niepublikowanymi dotąd zdjęciami z archiwum Tore Eggana i Przemysława Federowicza.

Fragment artykułu: W 1941 r. Niemcy rozpoczęły kolejną kampanię zbrojną z jeszcze niedawnym sojusznikiem Związkiem Radzieckim. Walki toczyły się nie tylko w środkowej i wschodniej Europie lecz także na dalekiej północy. Głównym celem kampanii północnej było zajęcie arktycznych portów w Murmańsku i Archangielsku. Jednakże tutaj natarcie wojsk Wehrmachtu nie przyniosło spektakularnych sukcesów, jak to było w przypadku kampanii w Europie wschodniej, a walki lądowe zaczęły przypominać wojnę pozycyjną.
Jednym z najtrudniejszych zadań jakie otrzymała Kriegsmarine była ochrona norweskiego wybrzeża. Głównymi problemami z jakimi borykała się flota był brak odpowiedniej ilości okrętów, personelu i zaplecza lądowego a także bardzo skomplikowana linia brzegowa. Spostrzeżenia i nabywane doświadczenie podczas walk na nowym teatrze działań zaowocowało planem wysłania tam kutrów torpedowych. Miały one zastąpić wycofujące się niszczyciele 6 flotylli w działaniach ofensywnych a także wspomóc obronę wybrzeża.
19 października 1941 r. dowódca sił torpedowych (F.d.T) Kpt.z.S. Bütow wydał polecenie sformowania 8 flotylli kutrów torpedowych (8.Schnellbootflottille). Powstała ona oficjalnie 1 listopada 1941 r. w Kilonii. Składała się z nowych, zbudowanych od marca do maja 1941 roku, okrętów S 42 (Oblt.z.S. H-J. Seeger), S 44 (Oblt.z.S. K.Merkel), S 45 (Oblt.z.S. W-D. Babbel) oraz S 46 (Oblt.z.S. B.Priebe). Pieczę nad okrętami objął Kptlt. Georg-Stuhr Christiansen, który umieścił swój sztab na okręcie bazie kutrów torpedowych (Schnellbootbegleitschiff) Adolf Lüderitz (KptzS. Erasmi). Pływająca baza zapewniała warunki bytowe dla załóg okrętowych oraz ich zaopatrzenie. Jednakże z powodu braku miejsc stacjonowania marynarki w północnej Norwegii, powstała potrzeba dodatkowej jednostki zaopatrzeniowej dla flotylli. Stała się nią pomocnicza baza pływająca (Hilfsbegleitschiff) Hernösand, który miał dostarczyć zapasy amunicji i sprzętu do Norwegii.